κόλλυβα

Name: κόλλυβα
Cuisine: Ελληνική

Δημοσιεύτηκε στις 02/03/2024 | In Ελληνική Από CuzinaGias |

- Βαθμός Δυσκολίας

Τα κόλλυβα που κάνουμε στα μνημόσυνα και τα Ψυχοσάββατα είναι ένα παρασκεύασμα για την ψυχή των αγαπημένων μας που έφυγαν αλλά ποτέ δεν έχουμε ξεχάσει. Είναι ένα έδεσμα πολύ μεγάλης διατροφικής αξίας με υλικά πολύ υγιεινά και τέλεια συνδυασένα μεταξύ τους. Κάθε ένα από αυτά έχει το συμβολισμό του:

Σιτάρι: αφορά το γήινο στοιχείο

Καρύδια & αμύγδαλα: η διαιώνιση μέσω των απογόνων

Σταφίδες: η άμπελος και ο ίδιος ο Χριστός

Φρυγανιά, το σουσάμι, αλεύρι ή στραγάλια: το χώμα

Κανέλα, γαρύφαλλο: την ευωδιά και τα αρώματα

Ρόδι: η λαμπρότητα του Παραδείσου

Ζάχαρη, άχνη, ζαχαρόπαστα: η γλυκύτητα του Παραδείσου

Μαϊντανός ή δυόσμος: “Εν τόπω χλοερώ”

Κουφέτα λευκά: τα οστά

Εννοείται αν θέλετε μικρότερη ή μεγαλύτερη δόση σταριού αυξομοιώνετε ανάλογα όλα τα υλικά. Για το Ψυχοσάββατο μπορούμε να κάνουμε τη μισή δόση (250 γρ σιτάρι), για τα 40ήμερα και τον 1 χρόνο μπορούμε να κάνουμε με 1 κιλό σιτάρι (αν έχετε πολύ κόσμο μπορείτε να βάλετε 1,5-2 κιλά σιτάρι αλλά γίνεται πάρα πολύ υπόψη), για τα τρίμηνα-εξάμηνα-εννιάμηνα μπορούμε να κάνουμε 1/2 κιλό σιτάρι. Για τον 2ο, 3ο χρόνο κάνουμε 1/2 κιλό σιτάρι.

*Για τα τρίμερα και τα εννιάμερα του αγαπημένου μας που χάσαμε πρόσφατα κάνουμε ένα απλό κόλλυβο με βρασμένο σιτάρι (200 γρ, 1 κούπα), το στεγνώνουμε λίγο, το βάζουμε σε μια μεγαλύτερη κούπα, κάνουμε ένα σταυρό από κανέλα και το σκορπάμε στον τάφο μετά το τρισάγιο.

Υλικά

• 1/2 κιλό σιτάρι (1 σακουλάκι)-Όχι αποφλειωμένο
• 250 γρ καρύδια ψιλοκομμένα (1,5-2 κούπες)
• 2 κουταλιές κανέλα
• 1/2 κουταλάκι τριμμένο γαρύγαλλο
• 1 κούπα σταφίδες (200 γρ)
• 1 κούπα τριμμένη φρυγανιά (100 γρ)
• 1/2 κούπα αλεύρι ή στραγάλια ψημένα που κονιορτοποιούμε
• 1 κούπα σουσάμι καβουρντισμένο και περασμένο από πολυκόφτη
* προαιρετικά 1/2 κουταλάκι κύμινο
* προαιρετικά λίγο μαϊντανό ή δυόσμο (μπορεί να μπει στο ντεκόρ)
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ
• 2 κούπες ζάχαρη ή άχνη ζάχαρη
• βρώσιμα διακοσμητικά στολίδια σε διάφορα σχήματα
• 1 κούπα ξεφλουδισμένα & καβουρντισμένα αμύγδαλα
* προαιρετικά κουφέτα λευκά

Βήματα

Καθαρίζουμε προσεκτικά το σιτάρι και πλένουμε πολύ σχολαστικά τρίβοντας με τα χέρια τους σπόρους κάτω από τρεχούμενο νερό. Ξεπλένουμε και βάζουμε σε μια μεγάλη κούπα νερό βρύσης και αφήνουμε για 8-10 ώρες να μουλιάσουν. Αν πιστεύουμε ότι είναι πολύ βραστερά τα μαγειρεύουμε κατ' ευθείαν.
Την επόμενη μέρα στραγγίζουμε, ξεπλένουμε καλά και βάζουμε σε κρύο νερό να βράσει (το νερό να υπέρ καλύπτει το σιτάρι). Ξαφρίζουμε και αφήνουμε να βράσει για 30'-35' μέχρι να δούμε ότι έχει σκάσει, έχει ανοίξει το σιτάρι.
Το σουρώνουμε και απλώνουμε μια απορροφητική πετσέτα πάνω σε ένα τραπέζι, από πάνω βάζουμε ένα τραπεζομάντηλο (λείο, χωρίς εσοχές για να μην κολλήσει επάνω το σιτάρι και δυσκολευτούμε να το απομακρύνουμε, φωτο 1). Με ένα άλλο τραπεζομάντηλο που απλώνουμε πάνω στο σιτάρι πατάμε πολύ ελαφρά το σιτάρι.
Αυτό απορροφά κάποια ποσότητα υγρασίας και το αφαιρούμε. Αφήνουμε για 6-8 ώρες μέχρι να φύγει η υγρασία του (ο χρόνος εξαρτάται επίσης από τις συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας του περιβάλλοντος, την εποχή δηλ, καλό είναι όταν έχει πολύ ζέστη να μην το εκθέτουμε πολλές ώρες ή να βάζουμε κλιματισμό).
Στο μεταξύ εμείς ετοιμάζουμε τα υπόλοιπα υλικά. Καβουρντίζουμε το αλεύρι σε τεφάλ τηγάνι ή σε φούρνο ανακατεύοντας συνεχώς μέχρι να πάρει ανοιχτό καστανό χρώμα. Μπορούμε αντί για αλεύρι να χρησιμοποιήσουμε στραγάλια αφράτα και ψημένα αφού τα περάσουμε από πολυκόφτη να γίνουν σκόνη.
Μαζεύουμε το σιτάρι που έχει στεγνώσει σε ένα μεγάλο μπολ και προσθέτουμε όλα τα υλικά που αναγράφονται παραπάνω (ψιλοκομμένα καρύδια, φρυγανιά, κανέλα, τριμμένο γαρύφαλλο, το αλεύρι ή τη σκόνη από τα στραγάλια ή λίγο και από τα δύο, το ρόδι, τις σταφίδες, το καβουρντισμένο σουσάμι που έχουμε περάσει από πολυκόφτη να κονιορτοποιηθεί και ανακατεύουμε όλα μαζί τα υλικά καλά (φωτο 2).
Προαιρετικά βάζουμε ελάχιστο κύμινο που κάνει τους άλλους να αναρρωτιούνται ποιο είναι το υλικό που κάνει τη διαφορά, επίσης λίγο μαϊντανό ή δυόσμο για καθαρά συμβολικό λόγο (συμβολίζει το "εν τόπω χλοερώ"). Μπορούμε ακόμη να αφήσουμε την πρασινάδα για το ντεκόρ.
Σε μια πιατέλα βάζουμε το σιτάρι λίγο λίγο στρώνοντάς το με τα δάχτυλα παντού ομοιόμορφα. Βάζουμε από πάνω λίγη τριμμένη φρυγανιά σαν προστατευτικό στρώμα πριν τη ζάχαρη ώστε να μην έρθει αυτή σε επαφή με το σιτάρι και υγρανθεί (φωτο 3). Πασπαλίζουμε από πάνω τη ζάχαρη ή άχνη και χρησιμοποιώντας μια χαρτοπετσέτα προσπαθούμε πατώντας με την παλάμη να ισιώσουμε την επιφάνεια (φωτο 4).
Η ΓΑΡΝΙΤΟΥΡΑ. Κάνουμε διάφορα σχέδια χρησιμοποιώντας βρώσιμα διακοσμητικά στολίδια, οπωσδήποτε ένα σταυρό στη μέση, λουλούδια δεξιά-αριστερά με ξεφλουδισμένα και καβουρντισμένα αμύγδαλα, καθώς επίσης μπορούμε να τα βάλουμε και γύρω γύρω στην περιφέρεια. Ακόμη μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε έτοιμο ζαχαρένιο σταυρό, πουλάκια, κρινάκια κλπ που βρίσκουμε στο εμπόριο.
Τα στολίδια τα προμηθευόμαστε από καταστήματα ξηρών καρπών, ζαχαροπλαστεία ή αυτά που πουλάνε είδη συσκευασίας, είδη ζαχαροπλαστικής κλπ.
ΠΡΟΣΟΧΗ. Το σιτάρι αλλοιώνεται εύκολα και ως εκ τούτου μόλις το φτιάξουμε το συντηρούμε στο ψυγείο. Και μετά τη λειτουργία πάλι φροντίζουμε να το βάλουμε στο ψυγείο αν έχει περισσέψει.
Αφού διαβαστεί, με ένα κουτάλι ανακατεύουμε τα κόλλυβα ώστε να πάει και η ζάχαρη στα υπόλοιπα υλικά και μετά το προσφέρουμε στον κόσμο. Μπορούμε νωρίτερα να αφαιρέσουμε κάποια στολίδια όπως ο ζαχαρένιος σταυρός, τα κρινάκια, πουλάκια κλπ και να τα χρησιμοποιήσουμε ξανά γιατί δεν παθαίνουν τίποτα.
Επίσης το ρόδι μπορεί να μπει στο ντεκόρ αλλά με επιφύλαξη μήπως όταν έρθει σε επαφή με τη ζάχαρη βγάλει υγρασία (δεν το έχω δοκιμάσει προσωπικά). Δίνει πάντως μια ευχάριστη αίσθηση στον ουρανίσκο όταν το δαγκώνουμε και ελευθερώνει μια δροσερή και γλυκόξινη γεύση.